Analiza dzieła sztuki na maturę
Zwiastowanie – Leonardo da Vinci -1472-1475
Obraz ten po raz pierwszy na żywo zobaczyłem w 2019 roku we Florencji. Jest coś magicznego w Galerii Uffizzi. Paradoksalnie nie jest to gigant pokroju Prado, Kunsthistorisches w Wiedniu czy National Gallery które miałem okazję odwiedzić wcześniej. Ale można powiedzieć, że przechodzenie z sali do sali jest jak przewracanie stron podręcznika do historii sztuki. Same arcydzieła same blockbustery!
Sale z pracami Leonarda da Vinci
Nie wiem czy widziałeś salę w Muzeum Czartoryskich w Krakowie gdzie w jednym pomieszczeniu wisi „Dama z gronostajem”. Wchodzisz tam jak do tajnej izby. Mi przypomniało się pomieszczenie na barkę w świątyniach egipskich. Mało światła, jeden skupiony reflektor na obraz. Cisza. I ten jedyny mebel – prosta ławeczka do kontemplacji dzieła.
W Uffizi taką świątynią jest sala dedykowana Leonardowi.
Są tam trzy obrazy z wczesnej fazy Leonarda:
- Chrzest Jezusa (w zasadzie to praca Verocchia) a da Vinci namalował anioły
- Pokłon trzech króli – niedokończony
- Zwiastowanie – i tym obrazem zaczniemy
Tak jeszcze na chwilę detal Pokłonu Trzech Króli :
Zwiastowanie Leonarda da Vinci – analiza pod kątem maturalnym
Zacznijmy od wklejenia sobie obrazka (źródło: Wikipedia – tam jest większy format można sobie powiększyć detale – ja i tak to co najważniejsze to tutaj wyszczególnię)
Co znajduje się na obrazie?
Zacznijmy od źródła z Ewangelii św. Łukasza :
W szóstym miesiącu posłał Bóg anioła Gabriela do miasta w Galilei,
Łk 1, 26-28
zwanego Nazaret, do Dziewicy poślubionej mężowi imieniem Józef,
z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja. Wszedłszy do Niej,
rzekł: „Bądź pozdrowiona, łaski pełna, Pan z Tobą,”
No i właśnie tę scenę mamy. Na obrazie są tylko dwie postacie anioł Gabriel i Matka Boża. Całość przedstawiona jest jednak w nierealnym świecie. Tak nie mógł wyglądać dom Maryi. Nie mogła mieć takich szat. Ale skąd w Quatroccento mieli o tym wiedzieć. Nie istniała jeszcze archeologia a tereny Palestyny były niedostępne.
Na obrazie wyraźnie widzimy perspektywę linearną widać ją w :
- boniowania – narożne i wejścia
- blat pulpitu na którym znajduje się podpórka pod księgę
- murki tarasu
- posadzka pod suknia Maryi
Ja jako specjalista od perspektywy mógłbym tu zrobić korektę 😉 ale jak na czas końca XV wieku to i tak jest ok
Dłonie Leonarda da Vinci
Każdy artysta ma zestaw swoich ulubionych trików które powiela w różnych obrazach. Po tym możemy rozpoznać styl i dokonać atrybucji (przypisać dzieło do autora)
Oczywiście Leonardo też ma takich kilka.
W tym akapicie zajmę się jednym – leonardowską dłonią.
Porównaj sobie dłonie na różnych jego obrazach :
Dłoń na Damie z Gronostajem 
Dłoń anioła Gabriela 
Dłoń Matki Bożej 
Dłoń Mony Lizy
Tak trochę nienaturalnie ułożone są te paluszki ale za to jak wykwintnie.
Sfumato czyli perspektywa powietrzna
To co na pewno jest bardzo Leonardowskie to przydymienie trzecich planów.
